Van tiết lưu máy lạnh là gì? – Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

Bạn đã bao giờ tự hỏi điều gì giúp máy lạnh nhà bạn biến không khí nóng bức thành làn gió mát lạnh sảng khoái chưa? Câu trả lời nằm ở một bộ phận nhỏ nhưng vô cùng quan trọng chính là “Van tiết lưu”. Vậy van tiết lưu máy lạnh là gì? chúng ta sẽ cùng nhau tìm câu trả lời cho câu hỏi đó nhé.

1. Van tiết lưu máy lạnh là gì?

Van tiết lưu, còn được gọi là van giãn nở, là một bộ phận quan trọng trong hệ thống lạnh của máy lạnh. Nó có nhiệm vụ giảm áp suất và nhiệt độ của môi chất lạnh (gas lạnh) trước khi đưa vào dàn lạnh.

Vị trí: Van tiết lưu thường được đặt giữa dàn nóng và dàn lạnh, nằm gần đường ống hút của máy nén.

Chức năng chính:

• Giảm áp suất: Môi chất lạnh ở dạng lỏng cao áp từ dàn nóng được đưa vào van tiết lưu. Tại đây, van sẽ tạo ra một sự chênh lệch áp suất lớn, khiến môi chất lạnh giảm áp suất đột ngột.
• Giảm nhiệt độ: Khi áp suất giảm, môi chất lạnh cũng đồng thời giảm nhiệt độ, chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái hỗn hợp lỏng-khí.
• Điều tiết lưu lượng: Van tiết lưu kiểm soát lượng môi chất lạnh đi vào dàn lạnh, đảm bảo quá trình trao đổi nhiệt diễn ra hiệu quả.

2. Van tiết lưu máy lạnh là gì? – Cấu tạo chi tiết

Cấu tạo của van tiết lưu có thể khác nhau tùy thuộc vào loại van, nhưng nhìn chung chúng đều có các bộ phận chính sau:

• Bầu cảm biến nhiệt: Đây là “bộ não” của van tiết lưu. Nó liên tục theo dõi nhiệt độ và gửi tín hiệu đến các bộ phận khác để điều chỉnh hoạt động của van sao cho phù hợp với nhu cầu làm mát của căn phòng.
• Ống mao: Đây là một ống dẫn rất nhỏ và dài, có chức năng như một chiếc cầu nối, đưa gas lạnh từ vùng áp suất cao đến vùng áp suất thấp. Đồng thời, ống mao cũng giúp giữ cho lưu lượng gas lạnh luôn ổn định.
• Màn lọc: Trước khi vào van tiết lưu, gas lạnh sẽ đi qua màn lọc để loại bỏ các tạp chất, đảm bảo hoạt động trơn tru và hiệu quả của hệ thống.
• Kim phun: Đây là bộ phận cuối cùng của van tiết lưu, có nhiệm vụ phun gas lạnh đã được làm lạnh và giảm áp suất vào dàn lạnh.
• Tiết lưu vào dàn lạnh: Đây là vị trí mà gas lạnh được đưa vào dàn lạnh, nơi nó sẽ hấp thụ nhiệt từ không khí và chuyển hóa thành dạng khí.
• Nắp chụp: Nắp chụp có tác dụng bảo vệ các bộ phận bên trong van tiết lưu, đồng thời ngăn ngừa rò rỉ gas.
• Vít điều chỉnh: Vít điều chỉnh cho phép kỹ thuật viên điều chỉnh áp suất làm việc của van một cách chính xác.
• Lò xo van: Lò xo van tạo ra một lực đẩy lên đĩa van, giúp điều chỉnh lưu lượng gas lạnh.
• Dịch từ bình chứa cao áp vào: Dịch từ bình chứa cao áp có vai trò quan trọng trong việc duy trì áp suất làm việc của hệ thống.
• Ty van: Ty van được làm bằng inox cao cấp, chịu được nhiệt độ và áp suất cao, có nhiệm vụ điều khiển quá trình đóng mở của van.
• Màng ngăn: Màng ngăn có chức năng ngăn không cho các chất bẩn hoặc hơi nước xâm nhập vào bên trong van tiết lưu.

3. Van tiết lưu máy lạnh là gì? – Nguyên lý hoạt động

Môi chất lạnh ở dạng lỏng cao áp từ dàn nóng được đưa vào van tiết lưu. Khi đi qua ống mao dẫn hoặc lỗ tiết lưu, môi chất lạnh bị giảm áp suất đột ngột. Sự giảm áp suất này khiến môi chất lạnh sôi và bay hơi một phần, chuyển từ trạng thái lỏng sang trạng thái hỗn hợp lỏng-khí. 

Quá trình bay hơi này hấp thụ nhiệt từ môi trường xung quanh, làm giảm nhiệt độ của môi chất lạnh. Môi chất lạnh ở trạng thái hỗn hợp lỏng-khí và nhiệt độ thấp này sau đó được đưa vào dàn lạnh để tiếp tục quá trình trao đổi nhiệt và làm mát không khí.

Liên hệ giữa van tiết lưu và các bộ phận khác trong hệ thống

Van tiết lưu hoạt động chặt chẽ với các bộ phận khác trong hệ thống lạnh để đảm bảo hiệu quả làm mát. Máy nén cung cấp môi chất lạnh ở áp suất cao cho van tiết lưu. Dàn nóng giúp ngưng tụ môi chất lạnh từ dạng khí sang dạng lỏng. Dàn lạnh là nơi môi chất lạnh bay hơi và hấp thụ nhiệt từ không khí.

4. Các loại van tiết lưu phổ biến

4.1 Van tiết lưu mao quản

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động: Van tiết lưu mao quản là một ống đồng có đường kính rất nhỏ, thường từ 0.5 – 2mm. Môi chất lạnh đi qua ống mao quản sẽ bị giảm áp suất do ma sát với thành ống.

• Ưu điểm: Cấu tạo đơn giản, giá thành rẻ, không cần điều chỉnh.
• Nhược điểm: Khả năng điều chỉnh lưu lượng kém, hiệu suất làm mát không cao, dễ bị tắc nghẽn.
• Ứng dụng: Thường được sử dụng trong các hệ thống lạnh nhỏ như tủ lạnh, máy điều hòa dân dụng.

4.2 Van tiết lưu nhiệt

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động: Van tiết lưu nhiệt có một bóng cảm biến nhiệt độ gắn ở đầu ra của dàn lạnh. Khi nhiệt độ đầu ra của dàn lạnh tăng, bóng cảm biến sẽ giãn nở và đẩy kim van mở rộng hơn, cho phép nhiều môi chất lạnh đi qua.

• Ưu điểm: Có khả năng điều chỉnh lưu lượng tự động theo tải lạnh, hiệu suất làm mát cao hơn van mao quản.
• Nhược điểm: Cấu tạo sẽ phức tạp hơn các loại khác, giá thành cũng cao hơn.
• Ứng dụng: Thường được sử dụng trong các hệ thống lạnh công nghiệp và thương mại.

4.3 Van tiết lưu điện tử

Cấu tạo và nguyên lý hoạt động: Van tiết lưu điện tử sử dụng một bộ điều khiển điện tử để điều chỉnh độ mở của van dựa trên các thông số như nhiệt độ, áp suất và tải lạnh.

• Ưu điểm: Khả năng điều chỉnh lưu lượng chính xác, hiệu suất làm mát cao nhất, tiết kiệm năng lượng.
• Nhược điểm: Cấu tạo phức tạp nhất, giá thành cao nhất, cần có kỹ thuật chuyên môn để lắp đặt và bảo dưỡng.
• Ứng dụng: Thường được sử dụng trong các hệ thống lạnh cao cấp và hiện đại.

5. Dấu hiệu nhận biết van tiết lưu bị hỏng và Cách khắc phục

Một van tiết lưu bị hỏng có thể gây ra nhiều vấn đề cho hệ thống lạnh, ảnh hưởng đến hiệu suất làm mát và thậm chí gây hư hỏng các bộ phận khác. Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết van tiết lưu bị hỏng và cách khắc phục:

• Máy lạnh kém lạnh: Nếu máy lạnh của bạn không đủ lạnh mặc dù đã cài đặt nhiệt độ thấp, có thể van tiết lưu bị tắc nghẽn hoặc hỏng. Bạn nên kiểm tra và vệ sinh hoặc thay thế van tiết lưu nếu cần thiết.
• Máy lạnh đóng tuyết: Khi van tiết lưu bị hỏng, môi chất lạnh có thể không bay hơi hết tại dàn lạnh, gây ra hiện tượng đóng tuyết. Bạn cần khắc phục sự cố van tiết lưu và xả tuyết cho máy lạnh.
• Máy nén chạy liên tục: Nếu máy nén chạy liên tục mà không tắt, có thể van tiết lưu bị hỏng và không điều tiết được lưu lượng môi chất lạnh. Bạn nên kiểm tra và sửa chữa hoặc thay thế van tiết lưu.
• Tiếng ồn bất thường: Nếu bạn nghe thấy tiếng ồn lạ từ máy lạnh, có thể van tiết lưu bị hỏng hoặc lỏng lẻo. Bạn nên kiểm tra và siết chặt hoặc thay thế van tiết lưu.
• Rò rỉ gas: Nếu bạn phát hiện có dấu hiệu rò rỉ gas, có thể van tiết lưu bị nứt hoặc gioăng bị hỏng. Bạn cần khắc phục sự cố rò rỉ và thay thế van tiết lưu nếu cần thiết.

Lưu ý: Việc sửa chữa hoặc thay thế van tiết lưu đòi hỏi kiến thức và kỹ năng chuyên môn. Nếu bạn không có kinh nghiệm, hãy liên hệ với kỹ thuật viên điện lạnh để được hỗ trợ.

6. Cách bảo dưỡng và thay thế van tiết lưu

Để đảm bảo hệ thống lạnh hoạt động hiệu quả và kéo dài tuổi thọ của van tiết lưu, bạn nên thực hiện bảo dưỡng định kỳ. Bảo dưỡng bao gồm việc kiểm tra, vệ sinh và thay thế các bộ phận bị hỏng hoặc mòn.

Quy trình thay van tiết lưu

Việc thay van tiết lưu nên được thực hiện bởi kỹ thuật viên điện lạnh có kinh nghiệm. Tuy nhiên, nếu bạn có kiến thức và kỹ năng, bạn có thể tự thay thế theo các bước sau:

• Ngắt nguồn điện và khóa gas của máy lạnh.
• Tháo các đường ống kết nối với van tiết lưu.
• Tháo van tiết lưu cũ ra khỏi hệ thống.
• Lắp van tiết lưu mới vào vị trí cũ và kết nối các đường ống.
• Mở khóa gas và kiểm tra rò rỉ.
• Kết nối nguồn điện và kiểm tra lại hoạt động của máy lạnh.

Lưu ý:

• Sử dụng các dụng cụ phù hợp và đảm bảo an toàn khi làm việc với hệ thống lạnh.
• Thay thế van tiết lưu bằng loại tương thích với máy lạnh của bạn.
• Sau khi thay van tiết lưu, bạn cần nạp gas mới cho máy lạnh.

Van tiết lưu đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh và kiểm soát hoạt động của hệ thống lạnh. Khi đã hiểu rõ van tiết lưu máy lạnh là gì sẽ giúp bạn đảm bảo máy lạnh luôn hoạt động hiệu quả và tiết kiệm năng lượng. Nếu bạn gặp bất kỳ vấn đề nào với máy lạnh, đừng ngần ngại liên hệ với cho trung tâm sửa điện lạnh – điện tử suadienlanh.vn bằng số HOTLINE 0767 165 6600 để được hỗ trợ.